Wiki de Esperanto.cl

Tiu ĉi paĝo disponiĝas nur por legado (vi ne povas redakti ĝin). Sciigu administranton, se vi opinias ke tio estas falsa malpermeso.
====== LA ARAŬKANO ======
//Jen la unua klopodo de traduko de La Araŭkana al esperanto. Mi petegas viajn helpon kaj konsilojn por akuratigi ĝin.//
====== UNUA KANTO ======
== KIU DEKLARAS LA LOKIĜON KAJ PRISKRIBON DE LA PROVINCO DE ĈILIO KAJ LA ARAŬKA ŜTATO, KUN LA KUTIMOJ KAJ MILITMODOJ, KIUJN LA NATIVULOJ HAVAS KAJ SAME TEMAS RESUME LA ENIRON KAJ KONKERON, KIUN LA HISPANOJ FARIS ĜIS KIAM ARAŬKO KOMENCIĜIS RIBELI. ==


Ne la inoj, amo, ne ĝentilecoj pri kavaliroj kantas mi enamigitaj, nek montroj, donacoj kaj molecoj
de amaj efektoj kaj zorgoj sed kuraĝo, faktoj, heroaĵoj de tiuj penaj hispanoj, kiuj al la cerkivo de ne dresita Araŭko metis malmolan jugon ŝultre.

Aĵojn diros mi tre elstaraj pri gento, kiun al neniu reĝo obeas, neprudentaj entreprenoj memoreblaj
kiuj festiĝi prave meritas, stragnaj  industrioj, terminoj laŭdeblaj kiuj multe la hispanoj pligrandiĝas
ĉar ne estas la venkinto pli estimata ol tio en kio la venkito estas famata.
 	
Petegas mi, granda Felipo, ke mirita ĉi taskon, de vi estu akceptita, kiu, de ĉiu favoro bezonata, restas al vi donigi favorigon.

Estas rilato sen korompi elprenata el la vero, tranĉita je sia mezuro ne malŝatu la donitaĵon,
kvankam tro malriĉa, por ke aŭtoritateco mia verso havu.  

Volas mi al tiu elstara majstro ĝin dediĉi,         
ĉar tiu ĉi kuraĝigo ĝin eltenu,
prenante ĉi manieron ĝin bildigi,
por ke tiu, kiu ĝin vidu tre alten ĝin havu;
Kaj se tio ne sufiĉus lin por ĝin forviŝu,
almenaŭ konfusita sin detenu pensante do,
ke ĝi al Vi adresata estas,
kiu ion kunportu malkaŝe.

Kaj elkreskigis mi en via hejmo,                         
kio kreditigas min aliparte,
faros mian mallertan kaj delikatan stilon,
kaj kio senorde estas, artoplena;
tiel, el tiomaĵoj animata,
la plumon mi donos je furora Marso:
donu orelojn, Sinjoro, al kio mi diras,
ĉar mi el ĝi parto estas kiel taŭga atestanto.

Ĉilio, fekunda provinco kaj signita
en la regiono antarkta fama,
el foraj nacioj respektata
ĉar forta, precipa kaj povuma;
la gento kiun ĝi produktas estas tiom elstara,
tiom fiera, bravgracia kaj militema,
kiu neniam estis per reĝo regita
nek al fora suvereneco submetita.

Estas Ĉilio nord-al-sudo de grand’ longeco
marbord’ de l’ nova mar’ vokata
havu de orient’ al ŭest de mallarĝeco
cent mejloj, ĉe la plej larĝo prenita;
de dudek sep gradoj, longigita
ĝis kie l’ mar’ Oceano kaj ĉilia
miksigas  akvojn per mallarĝa golfo.

Kaj tiuj du maroj, kiu klopodas                 
forlasante limojn, kunigi
batas rokojn, kaj iliaj ondoj etendas,
sed jen malpermesate kunigi estas,
per tiu ĉi parto je la fin’ la ter’ enfundigas
kaj povas tiel komunikiĝi.
Magallanes, Sinjor, estis la unua viro
kiu, malfermante la voj’ , la nomon donis.

Pro manko da pilotoj, aŭ malkaŝita
kaŭso, eble grava kaj ne sciata,
ĉi sekreta voj’ malkovrita
restis por ni kaŝita;
ĉu mistrafo el certa alteco
ĉu iu insuleto, removita
de la ŝtormega mar’ kaj kolera vento
fundotuŝante buŝon, ĝin malfermis.

Diras mi, ke nord-al-sud’ la tero kuras,
kaj banas ĝin el ŭest’ la marbord’
je la strio de l’ orient’ iras montar’
kiu tra la sama voj’ mil leŭgoj paŝas;
meze estas kie la militpunkto estas
per uzo kaj ekzerco pli agordas.
Venuso kaj Amon’ ĉi tie lokon ne trovas
nur regas  Marso kolerema.